Ya beynimizi yıkama yalanıyla beynimizi yıkıyorlarsa? Subliminal'e hoş geldiniz

Subliminal, subliminal, subliminal...

Hani Aslan Kral'da bir sahnede arka planda o malum kelime yazıyordu? Hani Pepsi kutularını belirli bir sırayla dizince yine aynı kelimeyi görüyorduk? Hani Volvo da en az bizim kadar heyecanlıydı?

Sıfır algı = sıfır tepki. Yani, subliminal = yok.

Görünen o ki, subliminal diye bize işlemeye çalıştıkları şey, buzz yaratmaktan başka bir şey değilmiş.


Dr. Ferdi Bişkin'in Subliminal A.Ş. kitabından bahsediyorum. Subliminal ile ilgili ezber bozduran bir kitap.

Öncelikle bir hatırlayalım bakalım subliminal neymiş:

Subliminal, bilinçli algı eşiğinin altı demektir. Bilinçli algı eşiğinin altına hitap eden her türlü uyaran ise subliminal uyaran olarak adlandırılır. Yani, farkında olmadan algıladığımız mesajlar, subliminal mesajlardır.

Geçmişten günümüze, subliminal mesajların tüketiciyi ve davranışlarını etkilediği söylenir durur. Peki bunlar ya planlı bir hareketse? Ya pazarlamada subliminal mesajlar hiç bir işe yaramıyorsa, ya da aslında subliminal mesaj diye bir şey yoksa?

Bakın Dr. Ferdi Bişkin, bilimsel araştırma sonuçlarını nasıl özetlemiş:

"... Reklam ve filmlerde olduğu iddia edilen subliminal uyaranlar kullanılarak insan davranışları değiştirilememektedir... Bazı durumlarda kişiler değil gizli, açık uyaranları bile farkedememektedir (s. 96)... Bir subliminal uyaran, insan davranışı üzerinde etkili olsa bile bu etki çok kısa sürelidir (100 milisaniye). Kaldı ki, pek çok çalışma böyle kısa süreli bir etkinin varlığından söz etmemekle birlikte, olası bir etkinin ancak plasebo olacağını belirtmektedir(s. 98)."

Akla yatkın geliyor öyle değil mi? Colgate'in reklamına bakın. Daha apaçık uyaranları bile göremiyorken, neyin subliminali bizi etkileyebilirmiş?

Bu serinin diğer 2 örneğini de kitapta s. 69'da bulabilirsiniz
Çoğumuz adamın dişine odaklanmışken kadının 6 adet parmağı olduğunu kaçırdık, öyle değil mi?

Neden subliminal?
Subliminal mesajlar en çok reklamcılıkta, müzikte ve sinemada kullanılır. Bir kısmınızın aklına en beylik örnek gelmiştir. Led Zeppelin'in Stairway of Heaven şarkısında bir kısmı tersten dinlediğinizde Şeytan'a (Satan) övgüler düzen bir anlam elde ediyorsunuz. Bilmeyenler şurayı tıklayabilirler. Grup bu iddiaları reddetse de, daha mantıklı bir açıklamamız var:

Bir araştırma yapmışlar ve deneklerin bir kısmına şarkıyı tersten dinletirken önlerindeki ekranda az önce bahsettiğimiz satanik cümleler getirilmiş. İkinci grup denekte ise ekranda deneyi yapanların uydurdukları farklı bir şarkı sözü belirmiş. Üçüncü grup denekte ise hiç şarkı sözü belirmemiş.
Sonuç? Tahmin ettiğiniz gibi: İlk grup satanik sözleri ayırt ettiğini açıklarken, ikinci grup diğer cümleleri seçmiş ve üçüncü grup ise hiç bir şey anlamamış.

Bu kadar basit. Neyi duymak isterseniz onu duyarsınız. Aynı, neyi görmek isterseniz onu göreceğiniz gibi...

Neden bu kadar çok cinsel unsur? Ve neden bu kadar çok kurukafa?
Çünkü doğum ve ölüm bizim doğamız.
Doğarız, üreriz, doğururuz, çoğalırız ve ölürüz. Doğum ve ölüm en temel olandır. Bu yüzden pek çok görselde gizlenmiş cinsel imgeler ya da ölümü çağrıştıran semboller görebiliriz. Bana kalırsa bunlar biraz "görebilme" işi, ve göremediğimizi algıladığımıza artık inanmıyorum. Ha, Pokemon'daki Meowth'un çizerleri biraz ileri gitmiş olabilir tabii, ama çocukların vücutlarıyla en haşır neşir olduğu dönemde yapılan bu göndermenin hınzırlıktan başka ne anlamı olabilir ki?

A-aa, çok ayıp Meowth....(Kitapta s. 145)

Subliminal konusu ile bir parça ilgileniyorsanız bu kitabı şiddetle öneririm.
İçinde başka kitaplarda bulamayacağınız kadar fazla görsel örnek var, ve bazılarına inanamayacaksınız. En basitinden, şu Heineken şişelerini ters çevirip şu malum bölgeyi görmek kimin aklına gelir Allah aşkına?



Kapanış

Benim subliminal'e olan ilgimi iyice artıran, ve bambaşka bir perspektif elde etmeme yardımcı olan Ferdi Bişkin'e teşekkür etmek isterim.
Subliminal A.Ş.
Okuyun derim.

Son sözü söyleyelim:
"Subliminal reklamcılık tüketici davranışını etkilemez, reklamı anımsatmaz ya da herhangi bir davranışı değiştirmez (s.180)."
Jack Haberstroh, Ice Cube Sex: Truth About Subliminal Advertising

Güzel okumalar.

PS. Son olarak,Huffington Post'taki şu makaleyi de sizle paylaşmadan duramayacağım. Amazon logosundaki gizli gülen yüzü biliyorduk ama, Heineken biraz zorlama gelmedi mi size de?

www.huffingtonpost.com/2014/10/09/corporate-marketing-strategies_n_5936942.html

Irmak

Bu blogdaki popüler yayınlar

Neden ile başla - Simon Sinek

Batna, Zopa ve Sonuç Alıcı Müzakere